Tereny zaboru austriackiego tzw. Galicji po 146 latach, mogły powrócić do odrodzonej Polski. Na Podkarpaciu najbardziej zaciekłe frontowe walki wojsk carskiej Rosji z wojskami C.K. Austrio-Węgier, wspomaganymi formacjami niemieckimi, toczono od listopada 1914 r. do maja 1915 r. na łuku Karpat. W armiach obu walczących stron walczyli Polacy, mając nadzieję na odzyskanie niepodległości Ojczyzny. Po ciężkich bojach jeszcze dziś w lasach Nadleśnictwa Komańcza napotyka się niezatarte ślady tamtej wojny. Są to przede wszystkim pokazywane przez leśników zabliźnienia kory na starych drzewach i odłamki metali utkwione w pniach, czy znalezione przy ziemi zardzewiałe artefakty.

Inne to rozpoznawalne jeszcze linie rowów stanowisk obronnych i leje w ziemi po wybuchach pocisków. Jednak najbardziej poruszające doznania dostarczają miejsca pochówków, których w lasach nadleśnictwa zostało ustalonych kilkanaście. Ponieważ dla większości z tych leśnych cmentarzy wojennych dziś trudno ustalić granice zasięgu powierzchni zajmowanej przez mogiły, nadleśnictwo oznaczyło je poprzez postawienie jednego okazałego drewnianego krzyża.

W listopadowych dniach zadumy nad umarłymi  miejsca te odwiedzają leśnicy z przygotowaną skromną wiązanką jodłowych gałązek skromnie ozdobioną zasuszonymi częściami leśnych roślin.

Tekst: Edward Orłowski