Wydawca treści Wydawca treści

Wróć do pełnej strony
Powrót

Parki krajobrazowe

Park krajobrazowy, zgodnie z art. 16.1. Ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 roku (Dz. U. 04.92.880. z dnia 30.04.2004 r.), „obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju".

Część obszaru Nadleśnictwa Komańcza położona jest w granicach dwóch parków krajobrazowych: Jaśliskiego i Ciśniańsko – Wetlińskiego. Na terenie pierwszego z nich znajduje się zachodni fragment obrębu Komańcza. Natomiast na terenie drugiego leży wschodnia część obrębu Komańcza i prawie cały obszar obrębu Łupków.

1) Jaśliski Park Krajobrazowy

Podstawa prawna utworzenia: Rozporządzenie Nr 20 Wojewody Krośnieńskiego z dnia 27 marca 1992 r. - w sprawie utworzenia Jaśliskiego Parku Krajobrazowego (Dz. U. Województwa Krośnieńskiego Nr 7/92 poz. 54).
Rozporządzenie Nr 17 Wojewody Krośnieńskiego z dnia 18 kwietnia 1996 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie utworzenia Jaśliskiego Parku Krajobrazowego (Dz. U. Województwa Krośnieńskiego Nr 8/96 poz. 59) – poszerzenie powierzchni JPK.
Rozporządzenie Nr 9 Wojewody Krośnieńskiego z dnia 17 marca 1997 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie utworzenia Jaśliskiego Parku Krajobrazowego (Dz. U. Województwa Krośnieńskiego Nr 5/97 poz. 26).– wyłączenie z granic Jaśliskiego Parku Krajobrazowego pasa ziemi o 56 m szerokości pod linią elektroenergetyczną wysokiego napięcia 400 kV.
Administracyjnie Jaśliski P.K. leży na terenie gmin: Dukla, Komańcza i Krempna. Jego całkowita powierzchnia wynosi 25 288 ha, z czego w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Komańcza leży ... ha, a 3996,01 ha stanowią grunty pod zarządem Nadleśnictwa. W granicach Parku znajdują się następujące oddziały: 132 – 189, 214 – 222 w obrębie Komańcza.
Park obejmuje południowo wschodnią część Beskidu Niskiego: Pasmo Magurskie i Beskid Dukielski. W krajobrazie dominują szerokie kopulaste grzbiety osiągające niekiedy wysokość ponad 800 m n.p.m. (najwyższy – Kamień 826 m n.p.m.). Duża różnorodność występującego tu materiału skalnego powoduje bardzo duże urozmaicenie rzeźby terenu.
Prawie dwie trzecie obszaru Parku pokryte jest lasem, w którym przeważa zbiorowisko żyznej buczyny karpackiej Dentario glandulosae-Fagetum, zaś w niższych położeniach występują głównie grądy Tilio-Carpinetum. Na uwagę zasługuje rzadkie zbiorowisko jaworzyny górskiej Phyllitido-Aceretum pojawiające się w wilgotnych, ocienionych enklawach.
We florze naczyniowej zdecydowanie przeważają gatunki leśne. Występują tu także gatunki górskie (około 80) i subalpejskie (7) jak również pontyjskie.
Spośród gatunków fauny na szczególną uwagę zasługuje niedźwiedź brunatny Ursus arctos, wilk Canis lupus, liczne gatunki rzadkich ptaków drapieżnych oraz ryb i gadów.
W obrębie Parku znajduje się pięć rezerwatów przyrody. Rezerwat florystyczny „Wadernik" (10,72 ha) chroni największe w Beskidzie Niskim skupisko cisa. W rezerwacie leśnym „Modrzyna" (17,84 ha) ochronie podlega duże skupisko rzadkiego w kraju modrzewia polskiego, a rezerwat leśny „Kamień nad Jaśliskami" (302,32 ha) obejmuje szczytowe partie góry Kamień, porośnięte lasami bukowymi i bukowo-jodłowymi. Rezerwat krajobrazowy „Przełom Jasiołki" (121,32 ha) chroni przełomową dolinę tej rzeki między górami Ostra i Piotruś, z zespołem malowniczych form rzeźby terenu i dobrze zachowanym drzewostanem. Najcenniejszym z rezerwatów jest rezerwat krajobrazowy „Źródliska Jasiołki" (1585,10 ha), największy w polskich Karpatach, obejmujący naturalne zbiorowiska leśne, łąkowe i torfowiskowe na terenach źródliskowych Jasiołki i Wisłoka, ze stanowiskami 40 gatunków chronionych.
O istnieniu na tym terenie kilku wsi świadczą przydrożne krzyże i resztki zdewastowanych cmentarzy (Wojewoda 1994).

2) Ciśniańsko – Wetliński Park Krajobrazowy

Podstawa prawna utworzenia: Rozporządzenie Wojewody Krośnieńskiego Nr 17 z dnia 27 marca 1992 r. (Dz. Urz. Woj. Kroś. Nr 7 poz. 51 z 1992 r.)
Rozporządzenie Wojewody Krośnieńskiego Nr 24 z dnia 24 maja 1996 r. (Dz. Urz. Woj. Kroś. Nr 21/96 poz. 108).
Obwieszczenie Wojewody Podkarpackiego z dnia 25 marca 1999 r. (Dz. Urz. Woj. Podk. Nr 5 poz. 100 z 1999 r.)
Rozporządenie Wojewody Podkarpackiego z dnia 30 grudnia 2003 r. (Dz. Urz. Woj. Podk. Nr 185 poz. 3046 z 2003 r.).
Administracyjnie Ciśniańsko – Wetliński P.K. leży na terenie gmin: Baligród, Cisna, Komańcza, Solina i Zagórz. Jego całkowita powierzchnia wynosi 51013,75 ha, z czego w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Komańcza leży ... ha, a 12426,44 ha stanowią grunty pod zarządem Nadleśnictwa. W granicach Parku znajdują się następujące oddziały:
– obręb Komańcza: 18 – 92 (4081,96 ha)
– obręb Łupków: 1– 143, 148 – 162, 163 (8368,48 ha).
Obszar parku położony jest między rzeką Osławą a zachodnią granicą Bieszczadzkiego Parku Narodowego, dla którego pełni częściowo rolę otuliny. Wchodzi on również w skład Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery „Karpaty Wschodnie".
Teren Parku odznacza się największą w Polsce lesistością – 83%. Dominującym zbiorowiskiem jest żyzna buczyna karpacka Dentario glandulosae-Fagetum. Rzadziej występuje zespół jaworzyny górskiej i bagienna olszynka górska Caltho-Alnetum.
Flora naczyniowa liczy około 940 gatunków, w tym 170 gatunków górskich, a wśród nich 33 alpejskie i 43 subalpejskie. Ponad 40 gatunków podlega ochronie całkowitej. Występuje tu języcznik zwyczajny Phyllitis scolopendrium, kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine, goryczka orzęsiona Gentianella ciliata, lulecznica kraińska Scopolia carniolica i inne rzadkie rośliny.
Rozległe lasy dają warunki bytowania wielu gatunkom puszczańskiej fauny, jak np. niedźwiedź brunatny Ursus arctos, ryś Felis lynx, żbik Felis sylvestris, żubr Bison bonasus czy bóbr europejski Castor fiber. Występuje tutaj także wiele gatunków ptaków drapieżnych, płazów, gadów i owadów.
O istniejących tu kiedyś wsiach przypominają stare cerkwie, szczątki przycerkiewnych cmentarzy, przydrożnych kapliczek i krzyży.
Obszar Parku charakteryzuje się wysokimi walorami krajobrazowymi. Decyduje o tym ukształtowanie terenu uwarunkowane budową geologiczną, bogata sieć rzeczna obfitująca w malownicze przełomy oraz wysoka lesistość (Wojewoda 1994).
Należy zaznaczyć, iż Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy został powiększony na wniosek Nadleśnictwa.
W granicach Parku znajduje się siedem rezerwatów przyrody. Rezerwat przyrody nieożywionej „Zwiezło" (1,89 ha) chroni Jeziorka Duszatyńskie, utworzone przez naturalne osuwisko. Rezerwat przyrody nieożywionej „Gołoborze" (13,90 ha) chroni naturalne rumowisko skalne. Występują tu też źródła mineralne. Rezerwaty florystyczno – leśne „Cisy na górze Jawor" (3,02 ha) i „Woronikówka" (14,84 ha) chronią bieszczadzkie stanowiska cisa, natomiast rezerwat florystyczno – leśny „Olszyna łęgowa w Kalnicy" (13,69 ha) chroni górski las łęgowy z jedynym w Bieszczadach stanowiskiem olszy czarnej. Rezerwat krajobrazowy „Przełom Osławy pod Duszatynem" (321,95 ha) obejmuje naturalne zespoły lasów bukowych w rejonie przełomu Osławy. Największym rezerwatem w Parku jest rezerwat krajobrazowy „Sine Wiry" (450,49 ha), chroniący malowniczy przełom Wetliny i rosnące w jego okolicy wielogatunkowe lasy.