Wydawca treści
Natura 2000
Sieć obszarów Natura 2000 obejmuje, zgodnie z art. 25.1. Ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 roku (Dz. U. 04.92.880. z dnia 30.04.2004 r.): obszary specjalnej ochrony ptaków i specjalne obszary ochrony siedlisk.
W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Komańcza znajdują się dwa obszary Natura 2000:
Obszar OZW „Dorzecze Górnego Sanu” PLH 180021 - powierzchnia całkowita wynosi 1578,67 ha. Na terenie Nadleśnictwa zajmuje 4,11 ha.
Decyzja Komisji Europejskiej z 7 listopada 2013 r. w sprawie przyjęcia siódmego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenia dla Wspólnoty składających się na alpejski region biogeograficzny (Dz. Urz. UE L350/44 z 21 grudnia 2013 r.).
Według ostatniej Decyzji Komisji Europejskiej z 3 grudnia 2014 r. w sprawie przyjęcia ósmego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenia dla Wspólnoty składających się na alpejski region biogeograficzny (notyfikowana jako dokument nr C(2014) 9082) (Dz. Urz. UE L 18/3284 z dnia 23.01.2015 r.), powierzchnia obszaru wynosi 1578,67 ha.
Spośród gatunków wymienionych w standardowym formularzu danych (stan na 10.2013 r.) przedmiotem ochrony w SOO "Dorzecze Górnego Sanu" PLH 180021 jest 7 gatunków zwierząt i roślin z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej:
SSAKI
1355 Lutra lutra Wydra
RYBY
1106 Salmon salar Łosoś atlantycki
1134 Rhodeus sericeus amarus Różanka
1163 Cottus gobio Głowacz białopłetwy
2511 Gobio kessleri Kiełb kesslera
5094 Barbus peloponnesius Brzanka
BEZKRĘGOWCE
1032 Unio crassus Skójka gruboskorupowa
Typy siedlisk przyrodniczych wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG będące przedmiotami ochrony w ostoi "Dorzecze Górnego Sanu" PLH 180021:
3220 Pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków
6210* Murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea)
6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)
6510 Nniżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
7220* Źródliska wapienne ze zbiorowiskami Cratoneurion commutati
9110 Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion)
9130 Żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion
9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
9180* Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stromych stokach i zboczach (Tilio plathyphyllis-Acerion pseudoplatani)
91E0* Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albae, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)
* siedliska priorytetowe.
Obszar OZW „Ostoja Jaśliska” PLH180014 - powierzchnia 29252,10 ha.
Na terenie Nadleśnictwa zajmuje powierzchnię: 3582,09 ha. Obszar zatwierdzony Decyzją Komisji z dnia 12 grudnia 2008 r., przyjmującą na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG drugi zaktualizowany wykaz terenów mających znaczenie dla Wspólnoty, składających się na alpejski region biogeograficzny (Dz. Urz. UE L43/21 z 13 luty 2009 r.). Powierzchnia 29279,04 ha.
Decyzja Komisji Europejskiej z 7 listopada 2013 r. w sprawie przyjęcia siódmego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenia dla Wspólnoty składających się na alpejski region biogeograficzny (Dz. Urz. UE L350/44 z 21 grudnia 2013 r.). Powierzchnia - 29252,20 ha.
Według ostatniej Decyzji Komisji Europejskiej z 3 grudnia 2014 r. w sprawie przyjęcia ósmego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenia dla Wspólnoty składających się na alpejski region biogeograficzny (notyfikowana jako dokument nr C(2014) 9082) (Dz. Urz. UE L 18/3284 z dnia 23.01.2015 r.), powierzchnia obszaru wynosi 29252,10 ha.
Spośród gatunków wymienionych w standardowym formularzu danych (stan na 10.2013 r.) przedmiotem ochrony w SOO "Ostoja Jaśliska" PLH180014 jest 20 gatunków zwierząt i roślin z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej:
SSAKI
1303 Rhinolophus hipposideros Podkowiec mały
1321 Myotis emarginatus Nocek orzęsiony
1323 Myotis bechsteinii Nocek Bechsteina
1324 Myotis myotis Nocek duży
1337 Coster fiber Bóbr europejski
1352 Canis lapus Wilk
1354 Ursus arctos Niedźwiedź brunatny
1355 Lutra lutra Wydra
1361 Lynx lynx Ryś
PŁAZY i GADY
1168 Triturus cristatus Traszka grzebieniasta
1193 Bombina variegata Kumak górski
2001 Triturus montandoni Traszka karpacka
RYBY
1163 Cottus gobio Głowacz białopłetwy
5094 Barbus meridionalis (peloponnesius) Brzanka
BEZKRĘGOWCE
1014 Vertigo angustior Poczwarówka zwężona
1086 Cucujus cinnaberinus Zgniotek cynobrowy
1087 Rosalia alpina Nadobnica alpejska
4014 Carabus variolosus Biegacz urozmaicony
4026 Rhysodes sulcatus Zagłębek bruzdkowany
ROŚLINY
1998 Eleocharis caniolica Ponikło kraińskie
Typy siedlisk przyrodniczych wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG będące przedmiotami ochrony w ostoi "Ostoja Jaśliska" PLH180014:
3220 Pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków
6230* Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie)
6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)
6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
6520 Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-Trisetion)
7120 Torfowiska wysokie zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji
7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea)
7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk
8310 Jaskinie nieudostępnione do zwiedzania
9110 Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion)
9130 Żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion
9180* Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stromych stokach i zboczach (Tilio plathyphyllis-Acerion pseudoplatani)
91E0* Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albae, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)
* siedliska priorytetowe.
Dla obszaru "Ostoja Jaśliska" PLH180014 obowiązuje obecnie plan zadań ochronnych powołany zarządzeniem regionalnego dyrektora ochrony środowiska w Rzeszowie z dnia 16 kwietnia 2015 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Ostoja Jaśliska PLH180014 (Dz. Urz. Woj. Podkarp. z dnia 17 kwietnia 2015 r. poz. 1332).
W dokumencie tym wnioskowano o potrzebę zmiany oceny dla traszki grzebieniastej z C na D, co w praktyce oznacza, że gatunek przestanie być przedmiotem ochrony dla tego obszaru. Jak do tej pory zmiany w SDF nie wprowadzono.
Wszystkie zapisy planu zadań ochronnych zostały uwzględnione w planie urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Komańcza.
Obszar OSO „Beskid Niski” PLB180002 - powierzchnia obszaru - 151966,6 ha.
Obszar ten został ustanowiony Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 179, poz. 1275).
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27.10.2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 198, poz. 122) oraz rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. Nr 25 poz. 133) utrzymały powierzchnię 151966,6 ha.
Gminy wchodzące w jego zasięg to:
· w województwie małopolskim: Gorlice – gmina wiejska (1849,4 ha), Lipinki (999,9 ha), Ropa (2643,6 ha), Sękowa (18126,8 ha), Uście Gorlickie (28626,8 ha), Grybów – gmina wiejska (1702,3 ha), Kamionka Wielka (1247,3 ha), Krynica Zdrój (6230,9 ha), Łabowa (3149,3 ha) i Nawojowa (418,3 ha);
· w województwie podkarpackim: Dębowiec (1931,7 ha), Krempna (20373,1 ha), Nowy Żmigród (4364,5 ha), Osiek Jasielski (1706,4 ha), Dukla (26098,0 ha), Iwonicz Zdrój (249,8), Rymanów (6524,6 ha), Bukowsko (3755,4 ha), Komańcza (20750,4 ha) i Zarszyn (1218,1 ha).
W zasięgu terytorialnym poza terenem Nadleśnictwa leży 2405,59 ha. Na gruntach Nadleśnictwa Komańcza 6022,86 ha.
Spośród gatunków wymienionych w standardowym formularzu danych (stan na 10.2013 r.) przedmiotem ochrony w OSO „Beskid Niski” jest 24 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej (zestawienie poniżej).
PTAKI
A030 Ciconia nigra Bocian czarny
A072 Pernis apivorus Trzmielojad
A089 Aquila pomarina Orlik krzykliwy
A091 Aquila chrysaetos Orzeł przedni
A103 Falco peregrinus Sokół wędrowny
A104 Bonasa banasia Jarząbek
A122 Crex crex Derkacz
A168 Actitis hypoleucos Brodziec piskliwy
A215 Bubo bubo Puchacz
A217 Glaucidium passerinum Sóweczka
A220 Strix uralensis Puszczyk uralski
A224 Caprimulgus europaeus Lelek
A223 Aegolius funereus Włochatka
A229 Alcedo atthis Zimorodek
A234 Picus canus Dzięcioł zielonosiwy
A239 Dendrocopos leucotos Dzięcioł białogrzbiety
A241 Picoides tridactylus Dzięcioł trójpalczasty
A261 Motacilla cinerea Pliszka górska
A264 Cinclus cinclus Pluszcz
A282 Turdus torquatus Drozd obrożny
A320 Ficedula parva Muchołówka mała
A321 Ficedula albicollis Muchołówka białoszyja
A338 Lanius collurio Gąsiorek
A429 Dendrocopos syriacus Dzięcioł białoszyi
Obszar OSO i OZW „Bieszczady” PLC 180001 - powierzchnia obszaru – 111519,5 ha.
Nadleśnictwo Komańcza leży w granicach Obszaru Bieszczady PLC 180001 powołanego na podstawie Dyrektywy Siedliskowej i Dyrektywy Ptasiej.
Akty prawne dotyczące tego obszaru w kolejności historycznej:
· Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. z 2004 Nr 299 poz. 2313).
· Decyzja Komisji z dnia 12 grudnia 2008 r., przyjmującą na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG drugi zaktualizowany wykaz terenów mających znaczenie dla Wspólnoty, składających się na alpejski region biogeograficzny (Dz. Urz. UE L43/21 z 13 luty 2009 r.). Powierzchnia obszaru wg tej decyzji - 111519,5 ha.
· Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. z 2011 Nr 25 poz. 133) jego powierzchnię zaktualizowano do 111519,50 ha.
· Decyzja Komisji Europejskiej z 7 listopada 2013 r. w sprawie przyjęcia siódmego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenia dla Wspólnoty składających się na alpejski region biogeograficzny (Dz. Urz. UE L350/44 z 21 grudnia 2013) podaje nie zmienioną powierzchnię tego obszaru - 111519,5 ha.
Według ostatniej Decyzji Komisji Europejskiej z 3 grudnia 2014 r. w sprawie przyjęcia ósmego zaktualizowanego wykazu terenów mających znaczenia dla Wspólnoty składających się na alpejski region biogeograficzny (notyfikowana jako dokument nr C(2014) 9082) (Dz. Urz. UE L 18/3284 z dnia 23.1.2015 r.), powierzchnia obszaru wynosi 111519,44 ha.
Obejmuje 13463,46 ha gruntów Nadleśnictwa Komańcza i 1912,05 ha gruntów w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Komańcza.
Obszar PLC Bieszczdy położony jest na terenie gmin: Czarna, Lutowiska, Komańcza, Zagórz, Baligród, Cisna i Solina. W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa leży 1912,05 ha, a na gruntach Nadleśnictwa Komańcza 13463,22 ha.
Obszar zaprojektowany został w celu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz populacji cennych gatunków zwierząt i roślin. W SDF obszaru (źródło: http://natura2000.gdos.gov.pl/) znalazły się 22 typy siedlisk przyrodniczych z załącznika I dyrektywy 92/43/EWG, a także 63 gatunki zwierząt i roślin objęte art. 4 dyrektywy 2009/147/WE oraz wymienione w załączniku II do dyrektywy 92/43/EWG. Za przedmioty ochrony obszaru uznano 21 typów siedlisk przyrodniczych oraz 46 gatunków roślin i zwierząt (20 gat. ptaków, 9 gat. ssaków, 3 gat. płazów, 3 gat. ryb, 7 gat. bezkręgowców, 4 gat. roślin). Wykaz w zestawieniach poniżej.
SIEDLISKA PRZYRODNICZE
3220 Pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków
4060 Wysokogórskie borówczyska bażynowe
4080 Subalpejskie zarośla wierzbowe wierzby lapońskiej lub śląskiej (Salicetum lapponum, Salicetum silesiacae)
6150 Wysokogórskie murawy acidofilne (Juncion trifidi) i bezwapienne wyleżyska śnieżne (Salicion herbaceae)
6230* Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie)
6430 Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)
6510 Nniżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
6520 Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-Trisetion)
7110* Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)
7120 Torfowiska wysokie zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji
7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea)
7230 Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk
8110 Piargi i gołoborza krzemianowe
8150 Środkowoeuropejskie wyżynne piargi i gołoborza krzemianowe
8220 Ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacion vandelii
9110 Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion)
9130 Żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion)
9140 Górskie jaworzyny ziołoroślowe (Aceri-Fagetum)
9180* Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stromych stokach i zboczach (Tilio plathyphyllis-Acerion pseudoplatani)
91D0* Bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi- Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum)
91E0* Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albae, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)
9410 Górskie bory świerkowe (Piceion abietis część - zbiorowiska górskie)
* siedliska priorytetowe.
PTAKI
A030 Ciconia nigra Bocian czarny
A072 Pernis apivorus Trzmielojad zwyczajny
A089 Aquila pomarina Orlik krzykliwy
A091 Aquila chrysaetos Orzeł przedni
A104 Bonasa banasia Jarząbek
A122 Crex crex Derkacz
A215 Bubo bubo Puchacz zwyczajny
A217 Glaucidium passerinum Sóweczka zwyczajna
A220 Strix uralensis Puszczyk uralski
A223 Aegolius funereus Włochatka
A229 Alcedo atthis Zimorodek
A234 Picus canus Dzięcioł zielonosiwy
A236 Dryocopus martius Dzięcioł czarny
A239 Dendrocopos leucotos Dzięcioł białogrzbiety
A241 Picoides tridactylus Dzięcioł trójpalczasty
A307 Sylvia nisoria Jarzębatka
A320 Ficedula parva Muchołówka mała
A321 Ficedula albicollis Muchołówka białoszyja
A338 Lanius collurio Gąsiorek
A267 Prunella collaris Płochacz halny
SSAKI
1303 Rhinolophus hipposideros Podkowiec mały
1321 Myotis emarginatus Nocek orzęsiony
1324 Myotis myotis Nocek duży
1337 Coster fiber Bóbr europejski
1352* Canis lapus Wilk
1354* Ursus arctos Niedźwiedź brunatny
1355 Lutra lutra Wydra
1361 Lynx lynx Ryś euroazjatycki
2647* Bison bonasus Żubr
PŁAZY i GADY
1168 Triturus cristatus Traszka grzebieniasta
1193 Bombina variegata Kumak górski
2001 Triturus montandoni Traszka karpacka
RYBY
1096 Lampetra planeri Minóg strumieniowy
1163 Cottus gobio Głowacz białopłetwy
5094Barbus meridionalis (peloponnesius) Brzanka
BEZKRĘGOWCE
1032 Unio crassus Skójka gruboskorupowa
1060 Lycaena dispar Czerwończyk nieparek
1078* Callimorpha quadripunctaria Krasopani hera
1087* Rosalia alpina Nadobnica alpejska
4014 Carabus variolosus Biegacz urozmaicony
4015 Carabus zawadzki Biegacz Zawadzkiego
4026 Rhysodes sulcatus Zagłębek bruzdkowany
ROŚLINY
1998 Eleocharis caniolica Ponikło kraińskie
1939* Agrimonia pilosa Rzepik szczeciniasty
4070* Campanula serrata Dzwonek piłkowany
4116 Tozzia carpathica Tocja karpacka
* siedliska priorytetowe.
W Standardowym Formularzu Danych (SDF) opracowanymi zaktualizowanym jak wyżej, zapisano, że Obszar stanowi jedną z najwartościowszych w Europie ostoi fauny puszczańskiej ze wszystkimi wielkimi drapieżnikami (niedźwiedź, wilk, ryś). Występują tu bardzo silne populacje wydry, węża Eskulapa i traszki karpackiej (endemit) oraz jedna z pięciu wolno żyjących populacji żubra. W faunie wodnej występuje około 700 gatunków zamieszkujących
siedliska wodne oraz około 300 siedliska ziemnowodne, wśród których 24 to endemity karpackie. Bieszczady w granicach Polski posiadają pełny zestaw endemitów północno-wschodniego regionu Karpat i są dla większości z nich najdalej na zachód wysuniętą częścią areału.
Bogata jest również flora roślin naczyniowych (1100 gatunków) z wieloma rzadkimi zagrożonymi gatunkami, w tym chronionymi prawnie oraz kilkoma endemitami wschodniokarpackimi. Występuje tu jedna z dwóch najliczniejszych populacji dzwonka piłkowanego i tocji karpackiej w Polsce. Wyjątkowo bogata jest bryoflora (około 1000 gat.).
Łącznie stwierdzono tu występowanie 29 gatunków (w tym 5 priorytetowych) z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Liczne i dobrze zachowane są zbiorowiska roślinne, wśród nich endemiczne. Szczególnie cenne są zbiorowiska leśne (zwłaszcza buczyna karpacka) oraz unikatowe w Polsce zbiorowiska połoninowe. Łącznie stwierdzono tu występowanie 22 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej.
Spośród zagrożeń, jakie są wymieniane dla tego obszaru w SDF w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa duże znaczenie ma sukcesja naturalna na nieleśnych siedliskach przyrodniczych oraz transgraniczne zanieczyszczenia. Do głównych celów, jakie powinny być realizowane w obecnym planie urządzenia lasu powinno należeć zachowanie na obecnym poziomie ilość terenów otwartych, dlatego też żadnych zalesień w nim nie planowano.
Zgodnie z art. 32 pkt 4 Ustawy o ochronie przyrody na terenie zarządzanym przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, na którym znajduje się obszar Natura 2000, zadania w zakresie ochrony przyrody wykonuje samodzielnie miejscowy nadleśniczy, zgodnie z ustaleniami planu urządzenia lasu.
Szczegółowy opis poszczególnych obszarów Natura 2000 znajduje się w tzw. „standardowych formularzach danych” dostępnych dla każdego obszaru na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl. Zawierają one m.in. informacje na temat chronionych w nich siedlisk, zwierząt, roślin itp.